आरोग्य विभाग अलर्ट मोडवर; उपचार करून घेण्याचे आवाहन
रत्नागिरी:- हात, पाय आणि तोंडात कॉक्ससाकी या विषाणूमुळे होणारा संसर्गजन्य आजार आहे. ज्याला आपण मराठीत हात, पाय आणि तोंडाचा रोग (आजार) म्हणतो. जवळच्या शासकीय दवाखान्यात जाऊन त्वरित उपचार करावा तसेच हा आजार संसर्गजन्य असल्याने अशा प्रकारची लक्षणे दिसल्यास शाळा प्रशासनाने आरोग्य विभागाशी संपर्क साधावा, असे अवाहन जिल्हा आरोग्य अधिकारी डॉ, अनिरुद्ध आठल्ये यांनी केले आहे.
हा विशेषकरून लहान मुलांमध्ये पसरतो आणि हात, पाय आणि तोंडावर परिणाम करतो. त्यामुळे संपूर्ण शरीरावर खडबडीत फोड, पुरळ पसरते. हा आजार सहसा 5 वर्षापेक्षा कमी वयाच्या बालकांना संक्रमित करतो. परंतु काही वेळा मोठी मुले व प्रोढाना देखील याचा त्रास होऊ शकतो. मुलांच्या अंगावर पुरळ उठण्याची समस्या असल्यास पालकांनी तात्काळ शासकीय दवाखान्यात जाउन उपार घ्यावेत असे सांगण्यात आले आहे.
आजाराची लक्षणे:
•कधी कधी ताप,घसा खवखवणे,घशात वेदना होणे. •आजारी वाटणे ,सुस्तपणा जाणवणे.•सामान्यत तोंडाच्या मागील बाजूस जीभ,हिरडय़ा,गालाच्या आतील बाजूस व्रण किवा फोड येणे. •हातापायाची तळवे किंवा कधीकधी नितंबावर पुरळ येणे,खाज येत नाही पण फोड येऊ शकतात. •भूक न लागणे ,मुले वारंवार चिडचिड करतात. क्वचित प्रसंगी हा विषाणू मेंदूला किंवा पाठीच्या कण्याला हानी पोहावू शकतो, परिणामी ताप येतो. •निर्जलीकरण, मेंदूज्वर, इंसेफालायटीस सारखे गंभिर परिणाम होऊ शकतात.
कारणे:
•आजार संसर्गजन्य असल्यामुळे नाक आणि घशातील स्राव, लाळ, फोड द्रव, श्लेष्मा किंवा विष्ठेसह एका व्यक्तीपासून दुस्रया व्यक्तीमध्ये पसरतो.•संक्रमित व्यक्तीशी वैयक्तिक संपर्क येणे. •आजारी व्यक्तीच्या शिंकणे किंवा खोकल्याच्या संपर्कात येणे. •दूषित वस्तूंना स्पर्श करणे,जसे की (खेळणी किंवा दरवाजाचे नॉब), •स्विमिंग पूलसारख्या संक्रमित पाण्याच्या संपर्कात येणे.
प्रतिबंध:
•हात धुणे आणि हॅन्ड सॅनिटायझर वापरा.शारीरिक स्वच्छता पाळा. •दरवाजाचे नॉब्स, खेळणी, टेबल इत्यादीसारख्या सामान्य भागांना निर्जंतुक करा. •कपडे,नॅपकिन्स किंवा टॉवेल स्वच्छ ठेव. •सार्वजनिक ठिकाणी आणि आजारी रुग्णांच्या संपर्कात असताना मास्क घाला.
डॉक्टरांना कधी भेटावे:
- मूल 1 वर्षापेक्षा लहान असल्यास, •उच्च दर्जाचा ताप,तोंडी औषधांना प्रतिसाद देत नाही. •तोंडी काहीही न स्वीकारणे, निर्जलित दिसणे, लघवीचे प्रमाण कमी झाले आहे.•खूप चिडचिड, किंवा कंटाळवाणा आणि जास्त झोप. •फोड / पुरळ संक्रमित दिसणे पू निचरा होणे.
उपचार:
हात-पाय आणि तोंडाच्या आजारावर कोणताही विशिष्ट उपचार नाही. परंतु लहान मुलांना हायड्रेटेड ठेवणे खूप महत्वाचे आहे. तसेच आजारी असताना सहन करू शकतील असे मऊ अन्न द्यावे. काही दिवस दूध आणि ओआरएसएल (सफरचंद) द्यावे. ताप आणि वेदना कमी करण्यासाठी औषध वापरण्यास सुरक्षित आहे. डॉक्टरांच्या सल्याने शरीरावरील पुरळ/फोडांवर वापरण्यासाठी अँटी-इच ओव्हर-द-काउंटर क्रीम आणि लोशन वापरु शकतात.
हे करा :
•खेळणी निर्जंतुक करण्यासाठी ब्लीच किंवा सनिटायझर वापरा. •आपले हात स्वच्छ धुवा.(विशेषत डायपर बदलल्यानंतर)•तब्येतीत सुधारणा होत नसल्यास डॉक्टरांशी संपर्क करा.• ताप उतरेपर्यंत संपूर्ण विश्रांती घ्या. •दुषित पृष्ठभाग स्वच्छ करा.
हे करु नका:
•अस्वच्छ हातानी डोळे, नाक, तोंडाला स्पर्श करणे. •द्रव पदार्थ घेणे टाळणे. •डॉक्टरांनी सांगितलेली खबरदारी व औषधे टाळणे. •पिण्याचे कप व खाण्याची भांडी सामायिक करणे. •डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय औषधे वापरणे.
